De evolutie van de Bijbel

De evolutie van de Bijbel - Nieuwtestamentische tekstkritiek
De eerste hoofdstukken van het boek "De evolutie van de Bijbel" van Bart Ehrman zijn in het algemeen uitstekend wat betreft Nieuwtestamentische tekstkritiek. Zij presenteren de academische discipline van de "tekstkritiek" op een eenvoudige manier die voor de leek heel leesbaar is. Ik bestudeerde op mijn persoonlijke reis - als scepticus - zelf een grote hoeveelheid van dit bewijsmateriaal uit de oude manuscripten en ontdekte dat de "tekstkritiek" een gereedschap was dat de geloofwaardigheid van het Nieuwe Testament overtuigend bevestigde.

Natuurlijk gebruikt Ehrman deze hoofdstukken om de fundering te leggen voor de conclusie die juist tegengesteld is aan de mijne. Vandaar zijn voorstel in het midden van het boek:

“Wat kunnen we op basis van deze overvloed aan bewijs zeggen over het totale aantal varianten dat we tegenwoordig [in de Bijbel] aantreffen? Schriftgeleerden hanteren wijd uiteenlopende schattingen. Sommigen zeggen dat er 200.000 ons bekende varianten bestaan, anderen zeggen 300.000, weer anderen 400.000 of nog meer! We kunnen dit niet zeker weten omdat niemand ooit in staat is geweest om ze te tellen, ondanks indrukwekkende ontwikkelingen in de computertechnologie. Misschien is het beste, zoals ik al eerder aangaf, om de zaak gewoon in vergelijkende termen uit te drukken. Er bestaan meer variaties in onze manuscripten dan het aantal woorden in het Nieuwe Testament.”¹

Deze uitspraak waarmee Ehrman het hoofdstuk afsluit is absoluut waar... maar ook absoluut misleidend binnen de context.

Er staan inderdaad ongeveer 138.000 woorden in het Griekse Nieuwe Testament en, zoals Ehrman stelt, bestaan er tot drie maal zo veel varianten. Op het eerste gezicht lijkt dit misschien sensationeel, maar wanneer we de tekstuele mogelijkheden feitelijk gaan onderzoeken dan zien we dat Ehrmans "open einde" eigenlijk heel misleidend is. Een eenvoudige beoordeling van de populaire tekstkritiek van het Nieuwe Testament laat zien dat de meeste van deze varianten volkomen irrelevant zijn, zoals verschillen in de woordvolgordes, de correcte spelling van namen en de toevoeging van eenvoudige lidwoorden en tussenvoegsels.

Hier volgen bijvoorbeeld enkele Griekse varianten voor de eenvoudige zin “Jezus houdt van Paulus”.²

1. ‘Ιησούς αγάπα Παυλον -- [Jezus — ie-e-soes / houdt van — agapa / Paulus — paulan]
2. ‘Ιησούς αγάπα τον Παυλον -- [Jezus houdt van de Paulus]
3. ό ‘Ιησούς αγάπα Παυλον -- [De Jezus houdt van Paulus]
4. ό ‘Ιησούς αγάπα τον Παυλον -- [De Jezus houdt van de Paulus]
5. Παυλον ‘Ιησούς αγάπα -- [Paulus Jezus houdt van]
6. τον Παυλον ‘Ιησούς αγάπα -- [De Paulus Jezus houdt van]
7. Παυλον ό ‘Ιησούς αγάπα -- [Paulus de Jezus houdt van]
8. τον Παυλον ό ‘Ιησούς αγάπα -- [De Paulus de Jezus houdt van]
9. αγάπα ‘Ιησούς Παυλον -- [Houdt van Jezus Paulus]
10. αγάπα ‘Ιησούς τον Παυλον -- [Houdt van Jezus de Paulus]
11. αγάπα ό ‘Ιησούς Παυλον -- [Houdt van de Jezus Paulus]

En deze variaties zijn slechts een heel beperkte weergave van de feitelijke mogelijkheden in het Grieks. Als deze zin bijvoorbeeld verschillende woorden had gebruikt voor het woord “liefde” (bijvoorbeeld φιλεί in plaats van αγάπα) of als de zin een overbodig tussenvoegsel had gebruikt zoals καιν [ook] of μέν [inderdaad], dan groeit het aantal mogelijke variaties aanzienlijk. Voeg hieraan synoniemen toe als κύριος [Heer] voor ‘Ιησούς [Jezus], of extra woorden zoals Χριστός [Christus] of άγιός [heilig]), dan zien we een vertienvoudiging van de lijst van mogelijke variaties die de betekenis van de zin niet beïnvloeden.

“Als een dergelijk eenvoudige zin als ‘Jezus houdt van Paulus’ al zo veel onbeduidende variaties kan bevatten, dan lijken de 400.000 varianten in alle NT manuscripten een haast verwaarloosbaar aantal.”³

Lees verder!

Voetnoten:
¹ "Misquoting Jesus: The Story Behind Who Changed the Bible and Why", oftewel De evolutie van de Bijbel, door Bart Ehrman (Harper, SanFrancisco: 2005), 89-90.
²Het moet opgemerkt worden dat in het Grieks de woordvolgorde er niet toe doet om te bepalen wie of wat het onderwerp en het lijdend voorwerp van een zin zijn.
³ Daniel B. Wallace, “The Gospel According to Bart”, oftewel Het Evangelie volgens Bart, uit Bible.org op 22 maart, 2007: http://www.bible.org/page.php?page_id=4000. De “Jezus houdt van Paulus” illustratie is afkomstig van Daniel B. Wallace, “Laying a Foundation: New Testament Textual Criticism,” in "Interpreting the New Testament Text: Introduction to the Art and Science of Exegesis" (a Festschrift for Harold W. Hoehner), ed. Darrell L. Bock en Buist M. Fanning (Wheaton, IL: Crossway, 2006).

Bekijk deze korte video! De evolutie van de Bijbel

Pagina vertalingen

Engels (English)   Help dit vertalen