Seculiere economie
Seculiere economie - Inleiding
Op het gebied van de seculiere economie kunnen humanisten het niet met elkaar eens worden over het ideale economische systeem, al zijn de meesten voorstanders van de een of andere vorm van socialisme. Robert Schaeffer schrijft: "Een groot aantal humanisten ziet het socialisme als een cruciaal element van het humanisme. Er was ooit inderdaad een punt waarop de meeste humanisten dit geloofden."1 Maar sommige voormalige socialisten realiseerden zich dat dit praktisch onhaalbaar is. Paul Kurtz keerde zich van het socialisme tot het vrije ondernemerschap. Sidney Hook, een levenslang socialist, erkent nu het volgende: "Ik geloof niet meer dat het centrale probleem van onze tijd de keuze is tussen kapitalisme en socialisme, maar de verdediging en de verrijking van een vrije en open samenleving tegen totalitarisme."2
Desondanks wordt het socialisme in een of andere vorm verwelkomd door het gros van de seculier humanisten, omdat zij geloven in de aangeboren goedheid van de mens en in het menselijke vermogen om het kwaad te overwinnen. En dit is theoretisch het enige wat in de weg staat van een succesvolle socialistische economie. Erich Fromm verkondigt: "Wij socialisten schamen ons niet om te bekennen dat wij een diep geloof hebben in de mens en in een visie van een nieuwe, menselijke gedaante van de samenleving."3
Seculiere economie - Socialisme en interventionisme
Hoewel veel humanisten het niet eens zullen zijn met deze afschildering van de seculiere economie, roepen het Humanistisch Manifest I (1933) en het Humanistisch Manifest II (1973) op tot een socialistische herverdeling van bestaansmiddelen.4 Een groot aantal vroege humanisten in de Verenigde Staten verkondigde de noodzaak van het socialisme openlijk. Corliss Lamont was meer dan een halve eeuw een voorvechter van het socialisme: "Ik werd... ongeveer in 1931 of 1932... een overtuigd gelovige in het socialisme als de beste uitweg voor Amerika en de wereld."5 John Dewey, een voormalig leider van de "Socialistische Liga voor Industriële Economie", geloofde eveneens dat het socialisme het beste economische systeem was. Hij beweerde dat "een sociale beheersing van economische krachten... noodzakelijk is als men iets wil bereiken wat lijkt op economische gelijkheid en vrijheid."6 Dewey's wereldbeeld komt overeen met dat van Karl Marx; beiden geloofden dat we het socialisme moeten omarmen om werkelijk vrij te kunnen zijn.
Erich Fromm was ook een voorstander van het socialisme: "We zijn niet genoodzaakt om te kiezen tussen een bestuurd systeem van vrije ondernemingen en een bestuurd communistisch systeem. Er is een derde oplossing, namelijk een democratisch, humanistisch socialisme, dat gebaseerd is op de principes van het socialisme en een visie biedt van een nieuwe, werkelijk humane samenleving."7
Aan de andere kant zien we dat John Kenneth Galbraith, voormalig "Humanist van het Jaar", slechts een beperkt socialisme voorstaat. Hij zegt: "In een intelligent veelzijdige economie, moet een zeker aantal industrieën publiek eigendom zijn."8 Als schrijver van het Humanistisch Manifest 2000 roept Paul Kurtz op tot een vrije markteconomie, al betekent dit nog niet dat hij zijn goedkeuring geeft aan het kapitalisme.9
Seculiere economie - Beperkt socialisme, ontwikkeld kapitalisme
Een reden waarom de seculiere economie wegloopt van het socialisme is dat het nog nooit heeft gewerkt waar het is uitgeprobeerd. Robert Sheaffer zegt: "Geen enkel intellectueel eerlijk mens kan tegenwoordig ontkennen dat de geschiedenis van het socialisme een droevig verhaal is over economisch falen en misdaden tegen de mensheid."10 Omdat humanisten ook pragmatici zijn, geven zij de voorkeur aan een economisch systeem dat het volk werkelijk dient. Marvin Zimmerman schrijft: "Ik beweer dat het bewijs ondersteuning geeft voor het standpunt dat democratisch kapitalisme meer menselijk goed voortbrengt dan democratisch socialisme."11
Seculier humanisten, ongeacht of zij neigen tot kapitalisme of socialisme, geven de voorkeur aan een zekere mate van overheidsbemoeienis in de economie in de vorm van een herverdeling van bestaansmiddelen. Interventionisme is een uitdrukking van het geloof dat de staat de verantwoordelijkheid heeft om sommige aspecten van de economie te managen of te sturen om zo bepaalde morele waarden overeind te houden.
Seculiere economie - Conclusie
Een socialistisch systeem voor de seculiere economie is consequent met het seculier humanistische wereldbeeld. Al zijn er seculier humanisten te vinden die een vrije markteconomie voorstaan, toch waren de mensen die de seculier humanistische gedachte in de afgelopen eeuw hebben vormgegeven grotendeels socialisten.
Als wij onze zondige aard ontkennen, dan zou de een of andere vorm van socialisme inderdaad het meest aantrekkelijke economische systeem zijn om een hemel op aarde te scheppen. Als de erfzonde niet bestaat, dan wordt een gemeenschap waarin mensen samenwerken en elkaars werk en weelde met elkaar delen een mogelijkheid. Socialisme of een zekere mate van interventionisme wordt dan het meest geschikte economische systeem om de ethiek van het seculier humanisme te bevorderen en het kwaad van het kapitalisme recht te zetten.
In de afgelopen eeuw werd het socialisme ingesteld in de voormalige Sovjet-Unie, China, Cuba, Noord-Korea en een groot aantal andere landen in Latijns-Amerika, Zuid-Amerika en Afrika. In alle gevallen is het socialisme niet in staat gebleken om de menselijke natuur ten goede te veranderen. Maar omdat seculier humanisten zo toegewijd zijn aan de evolutieleer, geloven zij dat socialisme een onderdeel vormt van de volgende stap in de menselijke vooruitgang. Velen geloven dat een overgang naar het socialisme onvermijdelijk is. Dewey voorspelt: "Ons staat de een of andere vorm van socialisme te wachten, ongeacht welke naam we het geven en ongeacht wat het genoemd zal worden wanneer het gerealiseerd is."12
Niets illustreert Dewey's voorspelling beter dan een zorgvuldige lezing van Jonah Goldberg's "Liberal Fascism: The Secret History of the American Left from Mussolini to the Politics of Meaning". De uitdrukking "politics of meaning" ("een politiek van zingeving")” betekent dat "alle instituten van de samenleving [gezin, school, kerk, werkplek] rondom de staat zijn gewikkeld." Zoals Goldberg zegt: "De 'politiek van zingeving' is uiteindelijk een theocratische leer omdat hij probeert antwoorden te bieden op de fundamentele vragen over het bestaan, beweert dat ze alleen in collectieve zin beantwoord kunnen worden en erop staat dat de staat de antwoorden in praktijk brengt."13
Lees verder - seculiere geschiedenis
Voetnoten:
Met toestemming gebruikt. Uit het boek Understanding the Times: The Collision of Today's Competing Worldviews (2e editie), David Noebel, Summit Press, 2006. Met dank aan John Stonestreet, David Noebel en het Christian Worldview Ministry van Summit Ministries. Alle rechten voorbehouden in het origineel.
1 Robert Scheaffer, “Socialism is Incompatible with Humanism,” Free Inquiry (Herfst 1989): 19.
2 Sidney Hook, Out of Step (New York, NY: Harper and Row, 1987), 600–1.
3 Erich Fromm, On Disobedience and Other Essays (New York, NY: Seabury Press, 1981), 90.
4 Socialisten verdelen graag rijkdommen die zij niet zelf hebben geschapen! Zie Igor Shafarevich, The Socialist Phenomenon (New York, NY: Harper and Row, 1980); Ludwig von Mises, Socialism (Indianapolis, IN: Liberty Classics, 1981); Tom Bethell, The Noblest Triumph: Property and Prosperity Through the Ages (New York, NY: St. Martin Press, 1998); Joshua Muravchik, Heaven on Earth: The Rise and Fall of Socialism (San Francisco, CA: Encounter Books, 2002).
5 Corliss Lamont, Voice in the Wilderness (Buffalo, NY: Prometheus Books, 1975), 1
6 John Dewey, Liberalism and Social Action (New York, NY: G.P. Putnam’s Sons, 1935), 356–7.
7 Fromm, On Disobedience and Other Essays, 74.
8 John Kenneth Galbraith, Economics, Peace and Laughter (Boston, MA: Houghton Mifflin, 1971), 101.
9 Kurtz noemt het woord kapitalisme feitelijk niet. Sinds Karl Marx hiervan een verboden woord maakte, proberen progressieven als Kurtz deze term te vermijden. Zie Paul Kurtz, Humanist Manifesto 2000: A Call for a New Planetary Humanism (Amherst, NY: Prometheus Books, 2000), 60.
10 Scheaffer, “Socialism is Incompatible with Humanism,” 19.
11 Paul Kurtz, red., Sidney Hook: Philosopher of Democracy and Humanism (Buffalo, NY: Prometheus Books, 1983), 80.
12 John Dewey, Individualisme, Old and New (Amherst, NY: Prometheus Books, 1999), 119.
13 Jonah Goldberg, Liberal Fascism: The Secret History of the American Left from Mussolini to the Politics of Meaning (New York, NY: Doubleday, 2007), 336.
Wat is uw reactie?
