Postmoderne theorie

Postmoderne theorie – Een brede en tweeslachtige kijk op de werkelijkheid
De postmoderne theorie is een brede en enigszins vage levensbeschouwing die samenhangt met de filosofische en culturele reactie op de overtuigingen van het modernisme (een richting die soms gelijkgesteld wordt aan het humanisme). Het postmodernisme is de filosofische stelling dat de werkelijkheid uiteindelijk ontoegankelijk is voor menselijk onderzoek; dat kennis een product van de samenleving is, dat aanspraken op de waarheid politieke spelletjes zijn en dat de betekenis van woorden bepaald wordt door de lezer, niet door de schrijver. In het kort: de postmoderne theorie ziet de werkelijkheid als datgene wat individuen of maatschappelijke groeperingen ervan maken.

Postmoderne theorie – De afzonderlijke elementen
Onze vrienden van Summit Ministries hebben geholpen bij het uitleggen van de basisprincipes van de postmoderne theorie in tien belangrijke categorieën. Klik op “LEES VERDER” aan het einde van elke paragraaf voor uitgebreidere informatie over elk van deze categorieën.

Postmoderne theologie – Atheïsme
Postmodernisten zijn geen atheïsten in dezelfde zin als seculier humanisten en Marxisten-Leninisten. Op het eerste gezicht mag dat misschien wel zo lijken, maar de motivatie voor de ontkenning van God heeft in dit geval niets te maken met een gebrek aan wetenschappelijk bewijs. In plaats daarvan beroepen zij zich liever op de woorden van Nietzsche: “God is dood” omdat Hij ongeloofwaardig is, niet omdat Hij onbewijsbaar is. LEES VERDER

Postmoderne filosofie – Anti-realisme
Het geloof in een objectieve werkelijkheid wordt door postmodernisten afgewezen. Zij stellen dat de werkelijkheid een subjectief product is van de menselijke gedachte. Het gevolg is dat zij ook het bestaan van een universele waarheid ontkennen en alles afwijzen wat riekt naar een “meta-vertelling”, dat wil zeggen een verklaring die probeert om de wereld en haar geschiedenis te vatten in een enkel, overkoepelend verhaal. LEES VERDER

Postmoderne ethiek – Cultureel relativisme
Als de filosofische waarheid (wat wij kunnen weten over de werkelijkheid) in de plaatselijke gemeenschap kan worden gevonden, dan vertoeft de morele waarheid (hoe wij ons zouden moeten gedragen) in diezelfde gemeenschap. Omdat er volgens de postmodernisten niet een “groter verhaal” bestaat dat ons vertelt wat werkelijk is en hoe wij moeten leven, ontwikkelt elke leefgemeenschap zijn eigen “kleine vertellingen” om in die behoefte te voorzien. LEES VERDER

Postmoderne wetenschap – “Doorbroken evenwicht”-evolutie
De postmodernisten voelen zich niet op hun gemak bij de traditionele evolutietheorie, omdat deze nu juist verwoord wordt in een “meta-vertelling”. Zij geven daarom de voorkeur aan een “doorbroken evenwicht” (“punctuated equilibrium”) versie van de evolutieleer, vanwege de voorgestelde rol van toeval en discontinuïteit. LEES VERDER

Postmoderne psychologie – Door de samenleving gevormde “eigen ik”
Binnen de postmoderne theorie bestaat er geen duidelijk enkelvoudig antwoord op de vraag: “Wie ben ik?” Volgens postmoderne psychologen is er geen enkelvoudig, afzonderlijk, verenigd “ik”. In plaats daarvan bestaat ieder van ons uit een groot aantal “ikken”. Die veelvuldigheid hebben wij bereikt middels de gezamenlijke invloeden van diverse sociale factoren, zoals taal, geografie, gezin, opleiding, overheid, enzovoorts. Daarom zijn wij mensen een constructie van sociale omstandigheden en hebben wij geen statische natuur. LEES VERDER

Postmoderne sociologie – Seksueel egalitarisme
De postmoderne sociologie streeft naar gelijkmaking door de waarde te benadrukken van mensen die zich normaliter aan de rand van de maatschappij bevinden, zoals de armen en de onderdrukten. Helaas leidt deze nadruk vaak tot een demonisering van mensen die traditioneel gezien machtsposities hebben ingenomen, zoals bijvoorbeeld blanke mannen. LEES VERDER

Postmodern recht – Kritische rechtenstudies
Vanuit een postmodern theoretisch perspectief bezien bestaat de oorzaak van het probleem uit de bron van kennis en rechtspraak in het Westerse paradigma. Postmodernisten beweren dat het Westerse recht, dat voortkomt uit het Christendom en de Verlichting, de vooringenomenheid van blanke mannen weerspiegelt. Daarom willen postmodernisten het Westerse recht ontdoen van de godsdienstige fundamenten en de transcendente eigenschappen. Zij wensen meer versnippering en subjectiviteit, en minder objectieve moraliteit dan vereist wordt door de Joods-christelijke traditie. Uiteindelijk willen de postmodernisten hun eigen soort sociale rechtvaardigheid scheppen en benutten voor hun eigen politieke doeleinden. De “kritische rechtenstudies” worden dan het middel waarmee de subjectieve en vooringenomen bedoeling van de wet kan worden ontdekt. LEES VERDER

Postmoderne politiek – Progressivisme
Veel postmodernisten geloven dat blanke, Westerse mannen in de afgelopen eeuwen de enigen zijn geweest die de macht in handen hadden. Daarom streven de postmodernisten naar een machtspositie voor de machtelozen, dat wil zeggen vrouwen, minderheden en homoseksuelen, door middel van sociale rechtvaardigheid en identiteitspolitiek. LEES VERDER

Postmoderne economie – Interventionisme
De postmoderne theorie ziet de economie als het middel waarmee menselijk lijden kan worden verzacht. Postmodernisten streven naar deze vermindering van lijden via een soort interventionisme van de staat binnen een vrije markt-omgeving. LEES VERDER

Postmoderne geschiedenis – Historicisme
Omdat postmodernisten geloven dat historische feiten ontoegankelijk zijn, geloven zij dat historici zijn overgelaten aan hun eigen voorstellingsvermogen en ideologische voorkeuren om te reconstrueren wat er in het verleden is gebeurd. De geschiedenis heeft dus meer weg van wat wij fictie zouden noemen dan van conclusies die bereikt kunnen worden op basis van een objectief, wetenschappelijk proces. Vanwege hun nadruk op subjectiviteit hebben postmodernisten het historicisme aangenomen als hun benadering tot de geschiedenis, wat betekent dat alle geschiedkundige vraagstukken moeten worden bekeken binnen hun culturele en sociale context. LEES VERDER

Postmoderne theorie – Conclusie
De invloed van de postmoderne theorie is duidelijk herkenbaar in de culturele kijk op waarheid en moraliteit. Volgens George Barna is bijvoorbeeld 72% van alle Amerikanen het eens met de volgende stelling: “Absolute waarheid bestaat niet; twee mensen kunnen op volledig verschillende manieren definiëren wat waarheid is, maar toch beiden gelijk hebben.”¹ 71% van de Amerikanen is het eens met de volgende stelling: "Er zijn geen absolute morele standaarden die in alle situaties op alle mensen van toepassing zijn."² 53% van degenen die beweren dat er geen absolute waarheid bestaat, noemt zichzelf wedergeboren Christen.³ 42% van de mensen die zichzelf evangelische Christenen noemen, is het eens met de eerder genoemde stelling dat twee mensen volledig verschillende definities van “waarheid” kunnen hebben, maar toch beiden gelijk kunnen hebben.⁴ De postmoderne theorie is dus diep doorgedrongen in de algemene en godsdienstige cultuurvan de 21e eeuw.

Leer meer!